Teleskopy i instrumenty

Tak jak ustalono w konwencji ESO, nasza organizacja dostarcza europejskim astronomom najnowsze urządzenia oraz promuje i organizuje współpracę w badaniach astronomicznych. ESO zarządza jednymi z największych i najbardziej zaawansowanych ośrodków obserwacyjnych na świecie w trzech miejscach w północnym Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. Są to najlepsze na półkuli południowej rejony do prowadzenia obserwacji astronomicznych. ESO prowadzi także inne działania, takie jak rozwój technologii, konferencje, projekty edukacyjne i odgrywa decydującą rolę w tworzeniu Europejskiego Obszaru Badań dla astronomii i astrofizyki.

Obserwatorium Paranal

Teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop) na Cerro Paranal jest czołowym instrumentem do obserwacji w świetle widzialnym i podczerwonym. Wszystkie cztery Teleskopy Główne (Unit Telescopes -  UTs) o średnicach 8,2 metra działają indywidualnie z wielkim zestawem instrumentów.

VLT oferuje także możliwość połączenia światła z czterech teleskopów, aby pracować jako interferometr. Very Large Telescope Interferometer (VLTI), wraz ze swoim własnym zestawem instrumentów, umożliwia uzyskiwanie obrazów na poziomie milisekund łuku oraz astrometrię o precyzji 10 mikrosekund łuku. Dodatkowo do teleskopów 8,2-metrowych mogą dołączać cztery Teleskopy Pomocnicze (Auxiliary Telescopes - ATs) o średnicach po 1,8 metra, aby zwiększyć zdolności uzyskiwania obrazów i umożliwić użytkowanie przez całe noce i cały rok.

W Paranal pracują  także dwa teleskopy do wykonywania przeglądów nieba: VLT Survey Telescope (VST, 2,6-metrowej średnicy) dla zakresu widzialnego oraz Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA, 4,1-metrowy) w podczerwieni.

Zobacz VLT w Google Maps oraz na zdjęciach. Informacje o możliwościach zwiedzania obserwatoriów ESO są dostępne na osobnej stronie.

Obserwatorium La Silla

W Obserwatorium La Silla ESO posiada dwa duże teleskopy: teleskop 3,6-metrowy oraz New Technology Telescope (NTT). Są one wyposażone w najnowsze instrumenty zbudowane w całości przez ESO lub przez zewnętrzne konsorcja, przy istotnym wkładzie ESO.

Zobacz La Silla w Google Maps oraz na zdjęciach. Informacje o możliwościach zwiedzania obserwatoriów ESO są dostępne na osobnej stronie.

APEX

APEX, Atacama Pathfinder Experiment, to współpraca pomiędzy Max Planck Institut für Radioastronomie (MPIfR) w 55%, Onsala Space Observatory (OSO) w 13% oraz Europejskim Obserwatorium Południowym (ESO) w 32%, w celu skonstruowania i użytkowania jako pojedynczej czaszy zmodyfikowanego prototypu anteny ALMA. Znajduje się na wysokości 5100 m n.p.m. na płaskowyżu Llano Chajnantor. Teleskop został dostarczony przez VERTEX Antennentechnik w Duisburgu (Niemcy). APEX posiada zestaw heterodynowych spektrometrów oraz szerokokątne kamery bolometryczne działające w większości okien atmosferycznych od 0,2 do 1,4 mm. Teleskop jest zarządzany przez ESO.

Zobacz Chajnantor w Google Maps oraz na zdjęciach.

ALMA

ALMA, czyli Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, jest międzynarodowym projektem, w ramach którego opracowano teleskop o rewolucyjnej konstrukcji, badający Wszechświat ze wzgórz w Andach Chilijskich. ALMA składa się z 66 precyzyjnych anten działających na falach o długościach od 0,32 do 3,6 mm. Główna sieć składa się z pięćdziesięciu anten o średnicach po 12 metrów każda, działających razem jako jeden teleskop - interferometr. Uzupełnienie stanowi dodatkowa zwarta sieć czterech 12-metrowych i dwunastu 7-metrowych anten. Anteny ALMA mogą być ustawione w różnych konfiguracjach, w których najdalsza odległość między antenami wynosi od 150 metrów do 16 kilometrów, co da sieci silny, zmienny "zoom". Korelator ALMA, specjalny komputer, który łączy ze sobą dane otrzymywane przez różne anteny, może wykonywać 16 000 bilionów (1,6 x 10^16) operacji na sekundę.

Oficjalna inauguracja ALMA nastąpiła w 2013 roku, ale wczesna faza obserwacji naukowych za pomocą częściowej sieci rozpoczęła się w 2011 roku. Projekt ALMA to partnerstwo pomiędzy Europą, Ameryką Północną i Azją Wschodnią, we współpracy z Chile. ESO jest europejskim partnerem projektu ALMA.

Więcej informacji znajduje się na stronie o ALMA. Informacje o możliwościach odwiedzenia obserwatoriów ESO są dostępne na osobnej stronie.

ELT

ESO pracuje wspólnie ze społecznością europejskich astronomów i astrofizyków nad stworzeniem nowego gigantycznego teleskopu potrzebnego w połowie przyszłej dekady. Będzie to teleskop ELT (Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop). ELT będzie największym teleskopem optycznym/podczerwonym na świecie: największym okiem świata na niebo. Jego zwierciadło będzie obejmować obszar prawie połowy boiska piłkarskiego.

Zielone światło dla budowy ELT dano pod koniec koniec 2014 roku, a początek obserwacji planowany jest na 2024 rok.

ELT powstanie na Cerro Armazones, 20 km od Paranal, gdzie znajduje się VLT.

Dzięki 39-metrowemu zwierciadłu i optyce adaptacyjnej, ELT może zrewolucjonizować nasze spojrzenie na Wszechświat w stopniu takim, jak luneta Galileusza, gdy 400 lat temu po raz pierwszy skierował ją na niebo.

Więcej informacji znajduje się na stronie o ELT.

Dla naukowców

• Więcej informacji o instrumentach obserwacyjnych ESO
• Więcej informacji o przyszłych instrumentach