Komunikaty prasowe

8 sierpnia 2012: ESO buduje i eksploatuje jedne z najbardziej zaawansowanych teleskopów na Ziemi, w tym Bardzo Duży Teleskop (VLT) w Obserwatorium Paranal. Te olbrzymie instrumenty dokonały wielu fascynujących odkryć na temat Wszechświata. Teraz, po raz pierwszy w historii, to Ty możesz zdecydować co ma obserwować VLT, a nawet masz szanse wygrać wycieczkę do Chile na zapierającą dech w piersiach pustynię Atakama, aby osobiście pomóc w przeprowadzeniu obserwacji.

1 sierpnia 2012: Nowe zdjęcie, uzyskane za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), pokazuje galaktykę NGC 1187. Ta robiąca wrażenie spirala znajduje się około 60 milionów lat świetlnych od nas i widoczna jest w konstelacji Erydanu. W ciągu ostatnich trzydziestu lat w NGC 1187 nastąpiły dwa wybuchy supernowych, najnowsza w 2007 roku. Zaprezentowana fotografia jest najbardziej szczegółowym zdjęciem galaktyki uzyskanym do tej pory.

26 lipca 2012: Nowe badania za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) pokazały, że większość bardzo jasnych, masywnych gwiazd, które napędzają ewolucję galaktyk, nie żyje samotnie. Prawie trzy czwarte tego rodzaju gwiazd okazuje się mieć bliskiego towarzysza gwiazdowego, to dużo więcej niż wcześniej szacowano. Co zaskakujące, w większości tych par zachodzą destrukcyjne oddziaływania, takie jak przepływ masy z jednej gwiazdy do drugiej, a w przypadku około jednej trzeciej oczekuje się ich ostatecznego połączenia w jeden obiekt. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie „Science”, w wydaniu z 27 lipca 2012 r.

18 lipca 2012: Międzynarodowy zespół astronomów zaobserwował serce odległego kwazara z niesamowitą rozdzielczością, dwa miliony razy lepszą niż zdolności ludzkiego oka. Obserwacje wykonano łącząc po raz pierwszy teleskop Atacama Pathfinder Experiment (APEX) [1] z dwoma innymi na różnych kontynentach. To ważny krok w kierunku naukowego wyzwania w projekcie „Teleskop Horyzontu Zdarzeń” [2] – wykonania obrazów supermasywnych czarnych dziur: w centrum naszej własnej galaktyki i w innych galaktykach.

11 lipca 2012: Ciemne galaktyki – wczesna faza formowania się galaktyk, przewidywana teoretycznie, ale do tej pory nie obserwowana – zostały po raz pierwszy dostrzeżone. Obiekty te są bogatymi w gaz galaktykami bez gwiazd. Dzięki należącemu do ESO Bardzo Dużemu Teleskopowi (VLT) międzynarodowy zespół wykrył te nieuchwytne obiekty obserwując je rozświetlone przez kwazar.

27 czerwca 2012: Nowa technika pozwoliła astronomom po raz pierwszy szczegółowo zbadać atmosferę planety pozasłonecznej – i to pomimo tego, że planeta nie przeszła przed swoją gwiazdą. Międzynarodowy zespół wykorzystał Bardzo Duży Teleskop (VLT), należący do ESO, do bezpośredniego zaobserwowania słabej poświaty od planety Tau Boötis b. Naukowcy zbadali atmosferę planety i dokładnie zmierzyli jej orbitę oraz masę – w ramach rozwiązywania istniejącej od 15 lat zagadki. Nieoczekiwanie zespół odkrył także, że atmosfera planety wydaje się być chłodniejsza w wyższych warstwach, co je wnioskiem przeciwnym do oczekiwanego. Wyniki zostaną opublikowane w czasopiśmie „Nature” w wydaniu z 28 czerwca 2012 roku.

20 czerwca 2012: Bardzo Duży Teleskop (VLT) uzyskał najdokładniejsze zdjęcie spektakularnej części gwiezdnego żłobka zwanego Mgławicą Wojna i Pokój (NGC 6357). Fotografia pokazuje wiele młodych, gorących gwiazd, świecących obłoków gazu i dziwacznych formacji pyłu wyrzeźbionych przez promieniowanie ultrafioletowe i wiatry gwiazdowe.

11 czerwca 2012: ESO wybuduje największy teleskop optyczno-podczerwony na świecie. Podczas dzisiejszego spotkania w Garching, Rada ESO zaaprobowała projekt Ogromnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT), w oczekiwaniu na potwierdzenie czterech tzw. głosów ad referendum [1], E-ELT rozpocznie działanie na początku następnej dekady.

7 czerwca 2012: W środę 6 czerwca Jego Wysokość Juan Carlos I, Król Hiszpanii, odwiedził Obserwatorium ESO Paranal, gdzie spotkał się z Prezydentami Chile, Kolumbii, Meksyku i Peru, a także z innymi wysokimi przedstawicielami obecnymi w Paranal na Czwartym Szczycie Sojuszu Pacyfiku.

6 czerwca 2012: Prezydenci Chile, Kolumbii, Meksyku i Peru spotkali się dzisiaj w Obserwatorium ESO Paranal na pustyni Atakama w Chile, poznając z pierwszej ręki najnowsze teleskopy i technologię czołowego obserwatorium ESO. Prezydenci zgromadzili się w Paranal na czwartym Szczycie Sojuszu Pacyfiku, na którym ratyfikowali Porozumienie Ramowe Sojuszu.

31 maja 2012: Nowe zdjęcie centrum charakterystycznej galaktyki Centaurus A, wykonane za pomocą Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), demonstruje jak nowe obserwatorium pozwala astronomom patrzeć z niebywałą jakością przez pasma pyłu, które przesłaniają centrum galaktyki. ALMA znajduje się obecnie we wczesnej fazie obserwacji naukowych i ciągle jest w trakcie konstrukcji, ale mimo tego już stanowi najpotężniejszy teleskop swojego typu. Obserwatorium ogłosiło właśnie nabór wniosków obserwacyjnych na kolejną fazę obserwacji, w której rozrastający się teleskop będzie miał większe możliwości.

16 maja 2012: Na nowym zdjęciu z Europejskiego Obserwatorium Południowego została sfotografowana dziwna galaktyka Centaurus A. Biorąc pod uwagę łączny czas ekspozycji przekraczający 50 godzin, jest to prawdopodobnie najgłębszy widok tego spektakularnego obiektu. Fotografię uzyskano za pomocą instrumentu Wide Field Imager na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile.

9 maja 2012: Nowe zdjęcie gromady Messier 55 (M 55) z teleskopu VISTA do przeglądów w podczerwieni pokazuje dziesiątki tysięcy gwiazd skupionych razem jak rój pszczół. Oprócz tego, że są rozmieszczone we względnie małej przestrzeni, gwiazdy te należą także do najstarszych we Wszechświecie. Astronomowie badają M 55 i podobne stare obiekty, zwane gromadami kulistymi, aby dowiedzieć się w jaki sposób ewoluują galaktyki i w jaki sposób starzeją się gwiazdy.

2 maja 2012: Nowe zdjęcie obszaru otaczającego mgławicę refleksyjną Messier 78, położoną na północ od Pasa Oriona, pokazuje obłoki kosmicznego pyłu widoczne na jej tle niczym sznur pereł. Obserwacje wykonane teleskopem APEX (Atacama Pathfinder Experiment) [1] wykorzystują cieplną poświatę od pyłu międzygwiazdowego do pokazania astronomom miejsc, w których formują się nowe gwiazdy.

25 kwietnia 2012: Gromada gwiazd NGC 6604 została ukazana na nowym zdjęciu z instrumentu Wide Field Imager, działającego na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile. Często umyka uwadze na rzecz swoje jaśniejszej sąsiadki, mgławicy Orzeł (znanej też jako Messier 16), która znajduje się tuż obok. Ale kadr tego zdjęcia prezentuje samodzielnie gromadę NGC 6604, wśród krajobrazu otaczających obłoków gazu i pyłu, ukazując jej piękno.

18 kwietnia 2012: Najdokładniejsze jak dotąd badania ruchów gwiazd w Drodze Mlecznej nie znalazły dowodów na istnienie ciemnej materii w przestrzeni wokół Słońca. Zgodnie z powszechnie akceptowanymi teoriami, najbliższe sąsiedztwo Słońca powinno być wypełnione ciemną materią - tajemniczą, niewidzialną substancją, którą można wykryć jedynie dzięki grawitacyjnemu oddziaływaniu, które wywiera. Jednak nowe badania, przeprowadzone przez zespół astronomów w Chile, wskazują, że teorie te nie przystają do faktów obserwacyjnych. Może to oznaczać, że próby bezpośredniego wykrycia na Ziemi cząstek ciemnej materii mają niewielką szansę na sukces.

12 kwietnia 2012: Nowe obserwatorium, ciągle będące w budowie, umożliwiło astronomom dokonanie przełomu w zrozumieniu pobliskiego systemu planetarnego i dostarczyło cennych wskazówek dotyczących formowania i ewolucji tego typu układów. Astronomowie korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) odkryli, że planety okrążające gwiazdę Fomalhaut są mniejsze niż dotychczas sądzono. Są to pierwsze opublikowane wyniki naukowe z ALMA w pierwszym, testowym okresie obserwacji, otwartym dla astronomów z całego świata.

4 kwietnia 2012: Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) podpisało kontrakt z firmą architektoniczną Auer+Weber na zaprojektowanie rozszerzenia dla siedziby organizacji w Garching koło Monachium w Niemczech. Budynek biurowy w innowacyjnym stylu pomoże w pomieszczeniu rosnącej liczby pracowników w Garching i będzie kolebką dla technologicznych innowacji potrzebnych dla ambitnych projektów ESO, takich jak Ogromnie Wielki Teleskop Europejski (E-ELT). Zakończenie budowy planowane jest na koniec 2013 roku, wtedy poszerzona siedziba ESO stanie się znaczącym dodatkiem w kampusie badawczym w Garching.

28 marca 2012: Nowe wyniki z należącego do ESO łowcy planet HARPS pokazują, że skaliste planety niewiele większe od Ziemi są bardzo powszechne w strefach nadających się do zamieszkania w pobliżu słabych czerwonych gwiazd. Międzynarodowy zespół naukowców szacuje, że istnieją dziesiątki miliardów takich planet w całej Drodze Mlecznej i prawdopodobnie około stu w najbliższym sąsiedztwie Słońca. To pierwszy bezpośredni pomiar częstotliwości występowania superziem wokół czerwonych karłów, które stanowią około 80% gwiazd Drogi Mlecznej.

21 marca 2012: Teleskop VISTA stworzył najobszerniejszy głęboki widok na niebo wykonany kiedykolwiek w świetle podczerwonym. Nowy obraz fragmentu nieba pochodzi z przeglądu UltraVISTA i ukazuje ponad 200 000 galaktyk. To zaledwie jedna z wielu części olbrzymiej kolekcji w pełni przeprocesowanych zdjęć ze wszystkich przeglądów VISTA, udostępnionych właśnie przez ESO astronomom na całym świecie. UltraVISTA to prawdziwy skarb, którego można użyć do zbadania odległych galaktyk we wczesnym Wszechświecie oraz w wielu innych projektach naukowych.