Komunikat prasowy

Pirat nieba południowego

24 października 2018

FORS2, instrument zainstalowany na należącym do ESO teleskopie VLT, obserwował aktywny obszar gwiazdotwórczy NGC 2467 – czasami nazywany Mgławicą Czaszki i Piszczeli. Zdjęcie zostało wykonane w ramach programu Kosmicznych Klejnotów ESO (ESO Cosmic Gems Programme), który wykorzystuje rzadkie okazje, gdy warunki obserwacyjne nie są odpowiednie do zbierania danych naukowych. W takiej sytuacji, zamiast stać bezczynnie, teleskopy ESO są używane do wykonywanie wizualnie atrakcyjnych zdjęć nieba południowego.

Ten żywy obraz aktywnego obszaru gwiazdotwórczego NGC 2467, czasami określanego jako Mgławica Czaszki i Piszczeli (Skull and Crossbones Nebula), jast tak samo piękny, co złowrogi. Zdjęcie przedstawia pył, gaz i młode, jasne gwiazdy, grawitacyjnie związane w formie uśmiechniętej czaszki. Fotografię wykonano instrumentem FORS na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT). O ile teleskopy ESO są zazwyczaj używane do zbierania danych naukowych, to potrafią uzyskać również zdjęcia takie jak pokazane tutaj – które jest piękne same w sobie.

Łatwo jest dostrzec inspirację dla nazwy Czaszka i Piszczele. Ta młoda, jasna formacja przypomina wyraźnie przypomina złowieszczą pustą twarz, z której na niniejszym zdjęciu widać tylko otwarte usta. NGC 2467 czai się w gwiazdozbiorze Rufy.

Mgławicowa kolekcja gromad gwiazdowych jest miejscem narodzin wielu gwiazd, gdzie nadwyżka gazu wodorowego dostarcza surowego materiału do gwiezdnego aktu tworzenia. W rzeczywistości nie jest to pojedyncza mgławica, a wchodząca w jej skład gromada gwiazd porusza się z różnymi prędkościami. To jedynie przypadkowe nałożenie na linii widzenia z Ziemi powoduje, ze gwiazdy i gaz ukazują twarz podobną do ludzkiej. Niniejsze jasne zdjęcie nie daje astronomom nowych informacji, ale dostarcza nam wszystkim wglądu w mroźne niebo południowe pełne cudów niewidocznych dla ludzkiego oka.

Rufa jest jedną z trzech nautycznie nazwanych konstelacji, które żeglują po niebie południowym i które tworzyły pojedynczy, gigantyczny gwiazdozbiór Argo, nazwany od imienia mitologicznego statku Jazona i Argonautów. Gwiazdozbiór Argo został później podzielony na trzy: Kil, Żagiel i Rufa. Opisywana mgławica widoczna jest w ostatniej konstelacji z tej trójki. Podczas gdy postać heroiczna – Jazon – jest najbardziej znana z kradzieży złotego runa, to NGC 2467 spoczywa nie tylko pośrodku rozległego niebiańskiego ostatku, ale także wśród złodziei – odpowiedniej siedziby dla pirackiej mgławicy.

Zdjęcie zostało wykonane ramach programu Kosmicznych Klejnotów ESO (ESO Cosmic Gems), inicjatywy popularnonaukowej, w ramach której przy pomocy teleskopów ESO powstają zdjęcia interesujących, intrygujących lub wizualnie atrakcyjnych obiektów – dla celów edukacyjnych i popularyzacji nauki. Program używa czasu teleskopów, który z różnych względów nie może być w wykorzystany do obserwacji naukowych. Jednak wszystkie zebrane dane mogą być w razie potrzeby użyte do badań naukowych i są dostępne dla astronomów poprzez archiwum naukowe ESO.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Ma 16 krajów członkowskich: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy, dodatkowo Chile jest kraje gospodarzem, a Australia strategicznym partnerem. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop ELT (Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop), który stanie się „największym okiem świata na niebo”.

Linki

Kontakt

Calum Turner
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6670
E-mail: pio@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1834

O komunikacie

Komunikat nr:eso1834pl
Nazwa:NGC 2467
Typ:Local Universe : Nebula : Appearance : Emission : H II Region
Facility:Very Large Telescope
Instrumenty:FORS2

Zdjęcia

The Pirate of the Southern Skies
The Pirate of the Southern Skies
Po angielsku
Digitized Sky Survey image around NGC 2467
Digitized Sky Survey image around NGC 2467
Po angielsku
NGC 2467 in the constellation of Puppis
NGC 2467 in the constellation of Puppis
Po angielsku

Filmy

ESOcast 180 Light: The Pirate of the Southern Skies (4K UHD)
ESOcast 180 Light: The Pirate of the Southern Skies (4K UHD)
Po angielsku
Zooming in on NGC 2467
Zooming in on NGC 2467
Po angielsku
Panning across NGC 2467
Panning across NGC 2467
Po angielsku