Komunikat prasowy

VST fotografuje trzy w jednym

14 czerwca 2017

Dwie słynne mieszkanki nieba pozują razem z mniej znanym sąsiadem na nowym, gigantycznym, trzygigapikselowym zdjęciu z VLT Survey Telescope (VST), należącego do ESO. Po prawej znajduje się słaby, świecący obłok gazu o nazwie Sharpless 2-54, znana Mgławica Orzeł w centrum, a Mgławica Omega po lewej. To kosmiczne trio stanowi zaledwie fragment wielkiego kompleksu gazu i pyłu, w którym nowe gwiazdy rodzą się do życia i rozświetlają swoje otoczenie.

Sharpless 2-54 oraz mgławice Orzeł i Omega znajdują się prawie 7000 lat świetlnych od nas – pierwsze dwa obiekty są widoczne w konstelacji Węża, a trzeci w gwiazdozbiorze Strzelca. Ten obszar Drogi Mlecznej jest domem olbrzymiego obłoku materii gwiazdotwórczej. Trzy mgławice wskazują, w którym miejscu obszary tego obłoku połączyły się i zapadły, formując nowe gwiazdy; energetyczne światło od nowo narodzonych gwiazd spowodowało, że otaczający gaz sam zaczął emitować światło, które odpowiada za charakterystyczne różowawe odcienie obszarów bogatych w wodór.

Dwa z obiektów na tym zdjęciu zostały odkryte w podobny sposób. Astronomowie najpierw dostrzegli jasne gromady gwiazd, zarówno w Sharpless 2-54, jak i Mgławicy Orzeł, a później zidentyfikowali rozległe, względnie słabe obłoki otaczające gromady. W przypadku Sharpless 2-54, brytyjski astronom William Herschel początkowo zauważył blask gromady gwiazd w 1784 r. Gromada ta, skatalogowana jako NGC 6604 (eso1218), widoczna jest na zdjęciu po lewej stronie obiektu. Związany z nią bardzo słaby obłok gazu pozostawał nieznany aż do lat 50. ubiegłego wieku, gdy amerykański astronom Stewart Sharpless wypatrzył go ma zdjęciach National Geographic–Palomar Sky Atlas.

Mgławica Orzeł nie musiała aż tak długo czekać na poznanie pełni jej chwały. Szwajcarski astronom Philippe Loys de Chéseaux najpierw odkrył jej jasną gromadę gwiazd, NGC 6611, w 1745 r. lub 1746 r. (eso0142). Kilkadziesiąt lat później francuski astronom Charles Messier obserwował ten fragment nieba i także udokumentował istniejącą w tym miejscu mgławicę, notując obiekt jako Messier 16 w swoim wpływowym katalogu (eso0926).

W przypadku Mgławicy Omega, de Chéseaux zaobserwował jej jasne świecenie i należycie odnotował jako mgławicę w 1745 r. Jednak, ponieważ katalog szwajcarskiego astronoma nigdy nie był powszechnie znany, jej ponowne odkrycie Mgławicy Omega przez Messiera w 1764 r. doprowadziło do ustalenia dla niej nazwy Messier 17, jako siedemnasty obiekt w popularnym kompendium Francuza (eso0925).

Obserwacje, na podstawie których opracowano niniejsze zdjęcie, zostały wykonane przez VLT Survey Telescope (VST), znajdujący się w Obserwatorium Paranal w Chile. Ostateczna, gigantyczna, kolorowa fotografia została utworzona jako mozaika z dziesiątek zdjęć — każde mierzace 256 megapikseli — z wielkoformatowej kamery OmegaCAM. Końcowy efekt, wymagający długiej obróbki, to łącznie 3,3 gigapiksela, jedno z największych zdjęć opublikowanych przez ESO.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop ELT (Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• Zdjęcia VST

Kontakt

Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1719