Dwóch łowców planet sfotografowanych w La Silla

Od stuleci filozofowie i naukowcy zastanawiali się nad możliwością istnienia poza Układem Słonecznym planet nadających się do zamieszkania. Dzisiaj idea ta jest czymś więcej niż spekulacją: setki egzoplanet zostały odkryte w ciągu minionych dekad przez astronomów z całego świata. Do poszukiwania nowych światów wykorzystywane są różne techniki. Na tej niezwykłej fotografii znalazły się razem teleskopy używające dwóch różnych metod, 3,6-metrowy teleskop ESO ze spektrografem HARPS oraz kosmiczny teleskop CoRoT. Zdjęcie wykonał Alexandre Santerne, astronom, który sam bada planety pozasłoneczne.

Spektrograf HARPS (High Accuracy Radial velocity Planetary Search), największy na świecie łowca planet, jest instrumentem na 3,6-metrowym teleskopie ESO. Otwarta kopuła tego teleskopu jest widoczna po lewej stronie zdjęcia, za kątową obudową Teleskopu Nowej Technologii (NTT). HARPS odnajduje egzoplanety wykrywając niewielkie zmiany w ruchu gwiazdy, gdy ta lekko się „chybocze” pod wpływem grawitacyjnego oddziaływania okrążającej ją planety. Technika ta znana jest jako metoda prędkości radialnych.

Słaby ślad światło wysoko na niebie na tej 20-sekundowej ekspozycji to nie meteor, a kosmiczny teleskop CoRoT, Convection Rotation and planetary Transits, poszukujący planet poprzez obserwacje osłabienia światła gwiazdy, które następuje gdy planeta przechodzi przed nią – metoda tranzytów. Umiejscowienie teleskopu kosmicznego nad ziemską atmosferą poprawia dokładność jego obserwacji dzięki usunięciu migotania gwiazd. Potencjalne planety odnajdywane metodą tranzytów są następnie potwierdzane komplementarnymi technikami, takimi jak metoda prędkości radialnych. Co więcej, podczas nocy, w trakcie które wykonano niniejsze zdjęcie, HARPS był używany do obserwacji kandydatek na planety wykrytych przez CoRoT!

W grudniu 2012 roku CoRoT niestety doznał problemów z komputerem, co oznacza, że – mimo iż nadal funkcjonuje – nie może już dłużej otrzymywać danych ze swojego teleskopu (zobacz komunikat na witrynie CoRoT, albo na przykład ten artykuł w Nature News). Zespół CoRoT nie poddał się jednak i pracuje nad przywróceniem systemów. Niezależnie od tego czy CoRoT zostanie reaktywowany, bez wątpienia misja ta już odniosła wielki sukces! Obserwatorium podwoiło swój oryginalnie planowany czas wykonywania misji i było pierwszym teleskopem kosmicznym, który odkrył planetę pozasłoneczną metoda tranzytów. CoRoT wniósł wielki wkład, zarówno do poszukiwań egzoplanet, jak i badań wnętrz gwiazd na polu asterosejsmologii.

Poszukiwania planet pozasłonecznych pomagają w zrozumieniu naszego własnego systemu planetarnego i mogą być pierwszym krokiem w stronę poszukiwać życia poza Ziemią. HARPS i CoRoT są dwoma z wielu ciekawych instrumentów opracowanych do pomocy astronomom w tych badaniach.

Alexandre wysłał to zdjęcie.na grupę Your ESO Pictures Flickr. Grupa Flickr jest regularnie sprawdzana, a najlepsze zdjęcia są wybierane do naszej serii Zdjęcie Tygodnia albo do galerii ESO. W 2012 roku, jako część obchodów 50. rocznicy ESO, czekamy także na Wasze zdjęcia związane z historią ESO. Po wysłaniu zdjęcia Alexandre stał się Fotograficznym Ambasadorem ESO.