Zdjęcie tygodnia

15 października 2012: IC 5148 is a beautiful planetary nebula located some 3000 light-years away in the constellation of Grus (The Crane). The nebula has a diameter of a couple of light-years, and it is still growing at over 50 kilometres per second — one of the fastest expanding planetary nebulae known. The term “planetary nebula” arose in the 19th century, when the first observations of such objects — through the small telescopes available at the time — looked somewhat like giant planets. However, the true nature of planetary nebulae is quite different. When a star with a mass similar to or a few times more than that of our Sun approaches the end of its life, its outer layers are thrown off into space. The expanding gas is illuminated by the hot remaining core of the star at the centre, forming the planetary nebula, which often takes on a beautiful, glowing shape. ...

8 października 2012: ESO’s Paranal Observatory — located in Chile’s Atacama region — is most well known for the Very Large Telescope (VLT), ESO’s flagship telescope facility. However, over the last few years, the site has also become home to two state-of-the-art survey telescopes. These new members of the Paranal family are designed to image large areas of the sky quickly and deeply. One of them, the 4.1-metre Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA), is located on a neighbouring peak not far from the Paranal summit. It is shown in this beautiful photograph taken from Paranal by ESO Photo Ambassador, Babak Tafreshi. VISTA is the world’s largest survey telescope, and has been operating since December 2009. At the lower right corner of the image, VISTA’s enclosure appears in front of a seemingly endless mountain range, which stretches to the horizon. As sunset approaches, the mountains cast longer shadows, which slowly cover ...

1 października 2012: Ten imponujący panoramiczny obraz przedstawia płaskowyż Chajnantor – dom Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) – z majestatycznym wulkanem Licancabur w tle. Przed Licancaburem widoczny jest lodowy las penitentów. Są to naturalne zjawiska występujące w rejonach wysokogórskich. Penitenty to cienkie twory z zestalonego śniegu lub lodu, o ostrych brzegach skierowanych w stronę Słońca. Osiągają wysokość od kilku centymetrów do kilku metrów. Więcej na temat penitentów można przeczytać w poprzednim Zdjęciu Tygodnia (potw1221). Wulkan Licancabur, o wysokości 5920 metrów, jest najbardziej znany wśród wulkanów na obszarze San Pedro de Atakama w Chile. Jego …. Kształt czyni go łatwo rozpoznawalnym nawet z bardzo daleka. Znajduje się w najbardziej wysuniętej na południe części granicy pomiędzy Chile, a Boliwią. W swoim kraterze wulkan zawiera jedno z najwyżej na świecie położonych jezior. Przyciąga ono uwagę biologów, zainteresowanych badaniem w jaki sposób potrafią w nim przetrwać mikroorganizmy, pomimo bardzo trudnych warunków otoczenia, intensywnego promieniowania ultrafioletowego, cienkiej atmosfery ...

24 września 2012: Zachód słońca zazwyczaj oznacza, że kolejny dzień pracy się kończy. Światła miast są stopniowo włączane gdy ludzie wracają do domów, chętni cieszyć się wieczorem i nocą głębokiego snu. Nie odnosi się to jednak do astronomów pracujących w obserwatorium takim jak Obserwatorium Paranal ESO w Chile. Obserwacje zaczynają się gdy tylko Słońce zniknie za horyzontem. Wszystko musi być gotowe przed zapadnięciem zmroku. To panoramiczne zdjęcie pokazuje Bardzo Duży Teleskop ESO (Very Large Telescope, VLT) na tle pięknego zmierzchu na Cerro Paranal. Budynki VLT wyróżniają się na zdjęciu, a teleskopy wewnątrz nich są przygotowywane na całą noc badania Wszechświata. VLT jest najsilniejszym na świecie zaawansowanym teleskopem optycznym, składającym się z czterech Teleskopów Jednostkowych z głównymi zwierciadłami o średnicy 8,2 metra i czterech przestawnych, 1,8-metrowych Teleskopów Pomocniczych, widocznych w lewym rogu zdjęcia. Te teleskopy mogą także pracować razem jako jeden gigantyczny teleskop, tworząc Interferometr Bardzo Dużego Teleskopu ESO (Very Large Telescope Interferometer, VLTI), ...

17 września 2012: A crystal-clear sky on any night is always a joy to behold. But if you are on the Chajnantor Plateau, at 5000 metres altitude in the Chilean Andes and one of the best places in the world for astronomical observations, it could be an experience that you’ll remember for your whole life. This panoramic view of Chajnantor shows the antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) against a breathtaking starry night sky. In the foreground, we can see some of ALMA’s antennas, working together. The plateau appears curved, because of the effect of the wide-angle lens used. ALMA is the world’s most powerful telescope for studying the Universe at submillimetre and millimetre wavelengths. Construction work for ALMA will be completed in 2013, and a total of 66 of these high-precision antennas will be operating on the site. At the moment, the telescope is in its initial phase of Early ...

10 września 2012: ESO turns fifty this year, and to celebrate this important anniversary, we are showing you glimpses into our history. Once a month during 2012, a special Then and Now comparison Picture of the Week shows how things have changed over the decades at the La Silla and Paranal Observatory sites, the ESO facilities in Santiago de Chile, and the Headquarters in Garching bei München, Germany. This month, we are showing a part of ESO that feels almost timeless. After a long intercontinental flight to Santiago, or the night-shifts of an observing run at the telescopes, what could be better than a comfortable staging post at which to recover and rest before the next part of the journey? From the organisation’s earliest years, ESO’s Guesthouse in Santiago has provided just this for visitors to the observatory’s sites in Chile. Our Then and Now photographs this month show the guesthouse lounge, in ...

3 września 2012: This colourful new view shows the star-forming region LHA 120-N44 [1] in the Large Magellanic Cloud, a small satellite galaxy of the Milky Way. This picture combines the view in visible light from the MPG/ESO 2.2-metre telescope at ESO’s La Silla Observatory in Chile with images in infrared light and X-rays from orbiting satellite observatories. At the centre of this very rich region of gas, dust and young stars lies the star cluster NGC 1929. Its massive stars produce intense radiation, expel matter at high speeds as stellar winds, and race through their short but brilliant lives to explode as supernovae. The winds and supernova shock waves have carved out a huge cavity, called a superbubble, in the surrounding gas. Observations with NASA's Chandra X-ray Observatory (shown here in blue) reveal hot regions created by these winds and shocks, while infrared data from NASA's Spitzer Space Telescope (shown in red) ...

27 sierpnia 2012: Imagine that you have just watched a beautiful sunset from the top of Cerro Paranal. As the Atacama Desert silently fades into the night, ESO’s Very Large Telescope (VLT) opens its powerful eyes on the Universe. With this spectacular 360-degree panorama, you can imagine the view that you would have if you were standing there, near the southern edge of the VLT’s platform. In the foreground, the fourth of the VLT’s Auxiliary Telescopes (AT4) is opening. To its left, the Sun has already set over the Pacific Ocean — covered by clouds below the altitude of Paranal, as usual. Across the rest of the platform, the other three Auxiliary Telescopes are seen in front of the large buildings of the four 8.2-metre Unit Telescopes. Finally, the Residencia and other basecamp facilities are also visible a little distance away, near the right-hand edge of the picture. As the night begins, imagine ...

20 sierpnia 2012: A powerful laser beam from ESO’s Very Large Telescope (VLT) paints the night sky over the Chilean Atacama Desert in this stunning image taken by Julien Girard. The Earth’s rotation during the 30-minute exposure — and the movement of the laser as it compensated for this — is why the beam appears to fan out. This is also why the stars are stretched into curved trails, revealing subtle differences in their colours. The laser is used to create a point of light — an artificial star — by making sodium atoms 90 kilometres up in the Earth’s atmosphere glow. Measurements of this so-called guide star are used to correct for the blurring effect of the atmosphere in astronomical observations — a technique known as adaptive optics. While sufficiently bright natural stars are also used for adaptive optics, a laser guide star can be positioned wherever it is needed, meaning that ...

13 sierpnia 2012: Standing watch over the antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), Orion, the Hunter, shines high in the Chilean night sky. With its distinctive hourglass shape and the three bright stars of Orion’s Belt in the centre, the constellation is easily recognisable. Taken from the southern hemisphere, this image shows Orion’s sword above the Belt. The sword is home to one of the most stunning features of the sky — the Orion Nebula — which appears as the middle “star” in the sword, its fuzzy nebulosity visible to the naked eye under good conditions. The three ALMA antennas visible in the image represent only a small part of the complete ALMA array, which has a total of 66 antennas. ALMA combines the signals from its antennas, separated over distances of up to 16 kilometres, to form a single giant telescope, using a technique called interferometry. While construction is not ...

6 sierpnia 2012: ESO turns fifty this year, and to celebrate this important anniversary, we are showing you glimpses into our history. Once a month during 2012, a special Then and Now comparison Picture of the Week shows how things have changed over the decades at the La Silla and Paranal Observatory sites, the ESO offices in Santiago de Chile, and the Headquarters in Garching bei München, Germany. This pair of pictures shows a view from the entrance of the Paranal Observatory site in northern Chile, looking towards the summit of Cerro Paranal, as seen in 1987 and in the present day. The Cerro Paranal region was first scouted out as a possible site for the future Very Large Telescope (VLT) in 1983 by a team including ESO’s Director General at that time, Lodewijk Woltjer (see The Messenger, No. 64, pp 5–8 for more information). In 1987 a dirt road to the summit ...

30 lipca 2012: On Earth, cocoons are associated with new life. There are “cocoons” in space too, but, rather than protecting pupae as they transform into moths, they are the birthplaces of new stars. The red cloud seen in this image, taken with the EFOSC2 instrument on ESO’s New Technology Telescope, is a perfect example of one of these star-forming regions. This is a view of a cloud called RCW 88, which is located about ten thousand light-years away and is about nine light-years across. It is not made of silk, like a moth’s cocoon, but of glowing hydrogen gas that surrounds the recently formed stars. The new stars form from clouds of this hydrogen gas as they collapse under their own gravity. Some of the more developed stars, already shining brightly, can even be seen peering through the cloud. These hot young stars are very energetic and emit large amounts of ultraviolet ...

23 lipca 2012: Looking down from a vantage point at the ESO Very Large Telescope on Cerro Paranal in the Chilean Atacama Desert, the observatory’s basecamp stretches out below. The Paranal Residencia, a haven for those working on the mountain, can be seen near the centre with the dome on its roof. To the left of the Residencia, on the other side of the road, is the basecamp’s gymnasium, and to the left of that is the Mirror Maintenance Building (MMB), where the giant VLT mirrors are periodically cleaned and recoated. Behind the MMB is the site’s power station, and further to the left is the mechanical workshop building. Winding up the mountainside in the foreground is the Star Track, a walking path from the Residencia to the summit. The Sun had set about a quarter of an hour before this photograph was taken, leaving the basecamp bathed in beautiful orange light. This ...

16 lipca 2012: This photograph shows one of the 12-metre-diameter European antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) being moved at the project’s Operations Support Facility. Since this photograph was taken, this antenna, and others like it, have been put into operation as ALMA has begun scientific observations with a partial array (see eso1137). Most recently, the Call for Proposals for ALMA’s next phase of observations closed on Thursday 12 July. Over 1100 proposals were received from astronomers around the world. ALMA makes its observations on the Chajnantor plateau at an altitude of 5000 metres. Once construction is completed, ALMA will have an array of 66 high-precision 12-metre- and 7-metre-diameter antennas, spread over distances of up to 16 kilometres, working together as a single telescope at wavelengths of 0.32 to 3.6 millimetres. More than half of the 66 antennas are already on Chajnantor (see ann12035). Twenty-five ALMA antennas are being provided by ...

9 lipca 2012: Mgławica Kocia Łapa została ukazana w połączeniu zdjęć z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO oraz fotografii zaawansowanych miłośników astronomii Roberta Gendlera i Ryana M. Hannahoe. Charakterystyczny kształt mgławicy objawia się czerwonawymi obłokami świecącego gazu na tle ciemnego nieba usianego gwiazdami. Obraz został wykonany poprzez połączenie istniejących obserwacji z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile (zobacz Zdjęcie Prasowe ESO eso1003) z 60 godzinami ekspozycji na 0,4-metrowym teleskopie, wykonanymi przez Gendlera i Hannahoe. Rozdzielczość obserwacji z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO została uzupełniona informacjami o kolorach z obserwacji Gendlera i Hannahoe, aby stworzyć piękne połączenie danych z teleskopów amatorskiego i profesjonalnego. Na przykład dodatkowe informacje o kolorach ukazały słabą niebieską mgławicę w obszarze centralnym, której nie widać na oryginalnym zdjęciu ESO. Z kolei dane ESO odpowiadają za dokładniejsze szczegóły. Efektem jest zdjęcie, które stanowi coś więcej niż tylko sumę swoich składowych. Trafnie nazwana, Mgławica Kocia Łapa (znana także jako NGC 6334) leży w ...

2 lipca 2012: ESO turns fifty this year, and to celebrate this important anniversary, we are showing you glimpses into our history. Once a month during 2012, a special Then and Now comparison Picture of the Week shows how things have changed over the decades at the La Silla and Paranal Observatory sites, the ESO offices in Santiago de Chile, and the Headquarters in Garching bei München, Germany. Since February 2002 (see eso0205), the Paranal Residencia has provided accommodation for people working shifts at ESO’s flagship observatory site. Paranal, in Chile’s Atacama Desert, is the home of ESO’s Very Large Telescope (VLT). This month, our Then and Now photographs — both taken by ESO Photo Ambassador Gerhard Hüdepohl — give us a unique view of how this oasis in the desert was built. The historical photograph shows the Residencia under construction at the end of 2000. The building was designed by German architecture ...

25 czerwca 2012: On a cold dark night on Mars, in the middle of an arid desert, a narrow road lit by artificial lights winds its way up to a lonely human outpost on the top of an old mountain. Or at least, that’s what a science fiction fan might make of this almost unearthly view. The photograph actually shows ESO’s Paranal Observatory, home to the Very Large Telescope (VLT), on Earth. Nevertheless, it’s easy to imagine it as a future view of Mars, perhaps at the end of the century. Which is why Julien Girard, who took this photograph, calls it “Mars 2099”. Located at 2600 metres altitude, ESO’s Paranal Observatory sits in one of the driest and most desolate areas on Earth, in Chile’s Atacama Desert. The landscape is so Martian, in fact, that the European Space Agency (ESA) and NASA test their Mars rovers in this region. For example, an ...

18 czerwca 2012: Jednym z głównych wrogów astronomów jest ziemska atmosfera, która powoduje, że obiekty niebieskie są rozmyte, gdy obserwujemy je teleskopami naziemnymi. Aby temu przeciwdziałać, astronomowie używają techniki zwanej optyką adaptatywną, w której komputerowo sterowane, odkształcalne zwierciadła są dostosowywane setki razy na sekundę, aby skorygować zaburzenia od atmosfery. To spektakularne zdjęcie pokazuje Yepuna [1], czwarty 8,2-metrowy Teleskop Główny Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), strzelającego silną, żółtą wiązką lasera w niebo. Wiązka tworzy świecącą plamę - sztuczną gwiazdę - w ziemskiej atmosferze, poprzez wzbudzenie warstwy atomów sodu na wysokości 90 km. Ta Laserowa Gwiazda Porównania (LGS - Laser Guide Star) jest częścią systemu optyki adaptatywnej VLT. Światło powracające od sztucznej gwiazdy porównania jest używane jako referencyjne do kontroli odkształcalnego zwierciadła i usuwania efektów od zaburzeń atmosferycznych, dzięki czemu można wytwarzać obrazy astronomiczne prawie tak ostre jak uzyskują teleskopy umieszczone w kosmosie. Laser Yepuna nie jest jedyną rzeczą świecącą na niebie. Można dostrzec także Wielki ...

11 czerwca 2012: Wiele zdjęć astronomicznych ukazuje niesamowite widoki nieba, a niniejsze nie jest od tego wyjątkiem. W panoramie jest jednak coś nietypowego. Z tyłu za Bardzo Dużym Teleskopem (VLT) dwa strumienie gwiazd wydają się spadać kaskadami w dół, niczym wodospady, albo piąć się do nieba jak kolumny dymu. Przyczyną jest fakt, że panorama pokazuje cały nieboskłon, od zenitu aż do horyzontu, w pełnych 360 stopniach wokół. Dwa strumienie są w rzeczywistości pojedynczym pasmem: płaszczyzną naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, gdy ta wygina się poprzez niebo od horyzontu do horyzontu. Gdy przebiega nad głowami, wydaje się rozciągać przez cały górny kraniec panoramy, z powodu zniekształcenia potrzebnego, aby umieścić cały nieboskłon na płaskim, prostokątnym zdjęciu. Aby zrozumieć zdjęcie wyobraź sobie, że lewa strona jest połączona z prawą stroną, tworząc pętlę wokół Ciebie, a górny brzeg jest złożony razem w pojedynczy punkt nad głową. Zatem obejmuje pełną kopułę nieba nad Tobą. Po lewej stronie zdjęcia można ...

4 czerwca 2012: ESO turns fifty this year, and to celebrate this important anniversary, we are showing you glimpses into our history. Once a month during 2012, a special Then and Now comparison Picture of the Week shows how things have changed over the decades at the La Silla and Paranal Observatory sites, the ESO offices in Santiago de Chile, and the Headquarters in Garching bei München, Germany. Our pair of photographs this month show how the computing power used by ESO has changed dramatically over time. Both photographs show Austrian astronomer Rudi Albrecht in front of ESO’s computer systems, but on dates separated by decades. In the historical image, taken in 1974 in the ESO offices in Santiago, Chile, we can see Albrecht, pencil in hand, poring over code in front of a teletype. He was working on software for the Spectrum Scanner attached to the ESO 1-metre telescope [1] located at ...