Persbericht

VISTA onthult verborgen geheimen van kosmische kat

21 april 2010

De Kattenpootnevel, NGC 6334, is een gigantische kraamkamer van sterren, waar honderden zware sterren worden geboren. In een prachtige, nieuwe ESO opname, gemaakt met de Visible and Infrared Survey telescope for Astronomy (VISTA) op de Paranal Sterrenwacht in Chili, dringt het infrarood licht diep door in de gloeiende gas- en stofwolken die het zicht belemmeren, en onthult enkele verborgen, jonge sterren in deze nevel.

In de richting van het centrum van de Melkweg, op 5500 lichtjaar van ons verwijderd, bevindt zich in het sterrenbeeld Schorpioen de Kattenpootnevel, een gaswolk van ongeveer 50 lichtjaar in doorsnede. In zichtbaar licht worden het gas en stof verlicht door hete, jonge sterren, die de opmerkelijke roodachtige vormen veroorzaken waar de nevel zijn bijnaam aan te danken heeft. ESO’s Wide Field Imager (WFI) op La Silla in Chili (eso1003) heeft recent een zeer gedetailleerde opname in zichtbaar licht gemaakt. NGC 6334 is een van de actiefste kraamkamers van zware sterren in ons sterrenstelsel.

Vista, de nieuwste telescoop van ESO's Paranal Sterrenwacht in de Atacama woestijn in het noorden van Chili, is de grootste survey-telescoop ter wereld (eso0949) en is ontworpen om de hemel in kaart te brengen op infrarood-golflengten. De telescoop kan diep doordringen in de stofwolken en onthult objecten die in zichtbaar licht verborgen blijven. Interstellair stof verstrooit en absorbeert het zichtbaar licht, maar in infrarood licht is het stof bijna doorzichtig.

VISTA heeft een hoofdspiegel van 4,1 meter en is uitgerust met de allergrootste infrarood camera. De telescoop heeft dezelfde uitzonderlijke waarneemomstandigheden als ESO’s Very Large Telescope (VLT), die op een nabijgelegen bergtop staat. Met behulp van dit krachtige instrument konden de astronomen de barensweeën zien van de jonge, zware sterren in de Kattenpootnevel. Sommige van deze sterren hebben een massa van bijna tien keer de zon. In infrarood ziet de nevel er heel anders uit dan in zichtbaar licht. Omdat het stof het zicht nauwelijks belemmert, kunnen de astronomen veel meer te weten komen over hoe deze sterren zich vormen en zich in de eerste miljoenen jaren van hun leven ontwikkelen. Met VISTA’s brede beeldveld kan het hele stervorminggebied in een enkele opname worden vastgelegd, veel gedetailleerder dan ooit tevoren.

De VISTA opname toont talloze sterren van de Melkweg, bedekt met opvallende donkere stofslierten die voor het eerst duidelijk te zien zijn. Het stof is op sommige plaatsen zo dik dat het zelfs de nabij-infrarode straling tegenhoudt waar de VISTA camera gevoelig voor is. In veel van de stofrijke gebieden, zoals die dichtbij het midden van de foto, zijn oranje gebieden te zien – een bewijs voor actieve jonge sterren en hun begeleidende jets, die in zichtbaar licht verborgen blijven. VISTA ontsluiert ook verder weggelegen, iets oudere sterren, en onthult de processen van hun eerste kernfusie en de eerste miljoenen jaren van hun leven.

De VISTA telescoop begint aan enkele grote hemelsurveys om de zuidelijke hemel in kaart te brengen en het zal jaren duren voordat dit klaar is. Zijn enorme spiegel, de hoge kwaliteitsopnamen, de gevoelige camera en groot beeldveld maken VISTA de krachtigste infrarood survey-telescoop op aarde. Zoals deze opvallende opname laat zien, zullen astronomen het druk krijgen met het analyseren van gegevens die ze zonder VISTA niet kunnen krijgen. Een tip van de sluier is opgelicht.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde optische observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.

Links

• Meer over VISTA: http://www.eso.org/public/teles-instr/surveytelescopes/vista/

Contact

Richard Hook
Survey Telescopes PIO
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org

Marieke Baan (Perscontact Nederland)
ESO Science Outreach Network en NOVA Informatie Centrum
Tel: +31(0)20-5257480
E-mail: eson-netherlands@eso.org

Connect with ESO on social media

Dit is een vertaling van ESO-persbericht eso1017.