Persbericht

Licht, wind en vuur

Schitterende opname van een kosmisch kunstwerk

24 februari 2010

ESO heeft een opname vrijgegeven van NGC 346, het helderste stervorminggebied in de Kleine Magelhaense Wolk, een satellietstelsel van de Melkweg op 210.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Tucana (De Toekan). Het licht en de wind en hitte die de zware sterren uitstralen hebben het gloeiende gas verspreid, zodat er een nevelachtige structuur is ontstaan die eruitziet als een spinnenweb. NGC 346 is, net zoals andere mooie astronomische gebieden, een werk in uitvoering dat in de loop der miljarden jaren steeds verandert. Ook nieuwe sterren die zich hier vormen zullen ontvlammen, gas en stof verlichten en de aanblik van dit schitterende gebied veranderen.

Astronomen classificeren NGC 346 als een open sterrencluster, een verzameling sterren die allemaal voortkomen uit dezelfde ingestorte wolk van materie. De bijbehorende nevel waarin deze groep jonge sterren zich bevindt staat bekend als een emissienevel. Sterren in deze nevel verwarmen het gas tot dit zelf licht gaat uitstralen, vergelijkbaar met het neongas dat gebruikt wordt in lichtreclames.

Veel sterren in NGC 346 zijn nog jong volgens kosmische maatstaven [eso0834]. Ze zijn slechts een paar miljoen jaar geleden geboren. De krachtige sterrenwind van een zware ster heeft deze recente geboortegolf van sterren veroorzaakt door grote hoeveelheden materie samen te persen, de eerste cruciale stap in het stervormingproces. Deze wolk van materie stort in onder zijn eigen zwaartekracht, totdat enkele gebieden zo compact en heet worden dat er kernreacties optreden – een ster is geboren, die vervolgens de gas- en stofrestanten verlicht. Gebieden zoals NGC 346, waar zich veel pasgeboren sterren bevinden, tonen een prachtig stralend vergezicht dat onze telescopen kunnen vastleggen.

NGC 346 bevindt zich in de Kleine Magelhaense Wolk, een dwergsterrenstelsel op ongeveer 210.000 lichtjaar afstand. Net als zijn zus de Grote Magelhaense Wolk, is de Kleine Magelhaense Wolk vanaf het zuidelijk halfrond met het blote oog zichtbaar. Voor astronomen is de Kleine Magelhaense wolk een laboratorium buiten de Melkweg waar de dynamiek van stervorming bestudeerd kan worden.

Deze opname is gemaakt met de Wide Field Imager (WFI) van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop op La Silla in Chili. Foto’s zoals deze helpen astronomen om stervorming en sterevolutie te beschrijven en geven tegelijkertijd een indruk hoe sterontwikkeling de kosmische omgeving in de loop der tijd beïnvloedt.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde optische observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.