Een gepensioneerde sterrenkijker

Hoog in de Chileense Atacamawoestijn, in de lucht boven ESO’s La Silla Sterrenwacht, schiet een meteoor voor de met sterren en donkere stofwolken bezaaide Melkweg langs. Deze schilderachtige gebeurtenis had een stille, statische toeschouwer, hier links in beeld: de Zweedse-ESO Submillimeter Telescoop (SEST). 

De SEST werd gebouwd in 1987 in opdracht van ESO en de Zweedse Natural Science Research Council, en werd in 2003 buiten gebruik gesteld. Gedurende deze 16 jaar staarde hij omhoog naar een van de donkerste en helderste luchten ter wereld. Ten tijde van de bouw was de SEST met een diameter van 15 meter de enige grote telescoop op het zuidelijk halfrond ontworpen voor submillimeterastronomie. 

Terwijl hij actief was, werd de SEST gebruikt voor een breed scala aan onderzoek, waaronder observaties van het centrum van de Melkweg, en het bestuderen van de twee satellietstelsels van ons sterrenstelsel, de Magelhaense wolken. In 1995 toonden SEST-waarnemingen aan dat de Boemerangnevel — een gaswolk gevormd door een stervende ster in het sterrenbeeld Centaurus — de koudst bekende locatie in het heelal is, slechts één graad warmer dan het absolute nulpunt.