VLT kiekt een exotische exoplaneet “als eerste”

In de jacht van astronomen op planeten die rond andere sterren draaien (exoplaneten) wordt een scala aan methodes gebruikt. Een succesvolle methode is direct fotograferen; dit is in het bijzonder effectief voor planeten in wijde banen rond jonge sterren. In deze situaties wordt het licht van de planeet niet overweldigd door het licht van de gastheer en is de planeet makkelijker waar te nemen.

Deze afbeelding demonstreert deze techniek. In de afbeelding is een T-Tauri ster te zien, genaamd CVSO 30. De ster staat op een afstand van ongeveer 1200 lichtjaar van de aarde in de 25 Orionis groep (iets noordwest van de beroemde Gordel van Orion). In 2012 vonden astronomen dat CVSO 30 een gastheer is voor een exoplaneet (CVSO 30b). Daarbij werd gebruikgemaakt van een techniek die bekend is als transit-fotometrie. Met deze techniek wordt een duidelijke dip gezien in de lichtsterkte van de ster wanneer een planeet voor de ster langs beweegt. Nu hebben astronomen opnieuw gekeken naar de ster met een aantal telescopen. Deze studie heeft waarnemingen gecombineerd van ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili, het W. M. Keck Observatorium in Hawai, en de Calar Alto Observatorium faciliteiten in Spanje.

Met deze data hebben astronomen een afbeelding gemaakt van wat waarschijnlijk een tweede planeet is! Om deze afbeelding samen te stellen is gebruik gemaakt van de astrometrie verschaft door VLT’s NACO en SINFONI instrumenten.

Deze nieuwe exoplaneet, genaamd CVSO 30c, is de kleine stip links boven de ster (de grote blob in het midden). Hoewel de eerder al gedetecteerde planeet, CVSO 30b, in een zeer korte baan rond de ster zit, met een periode (de tijd die het kost om één rondje rond de ster af te leggen) van minder dan 11 uur op een baanafstand van 0,008 AU, heeft CVSO 30c een zeer ruime baan. Op een afstand van 660 AU kost het de planeet een duizelingwekkende 27 000 jaar om een enkel rondje om de ster af te leggen. (ter referentie, de baanafstand van de planeet Mercurius is gemiddeld 0,39 AU, terwijl de baanafstand van Neptunus iets meer dan 30 AU is).

Als het wordt bevestigd dat CVSO 30c rondom CVSO 30 draait, dan zal dit het eerste ster-systeem zijn waarin zowel een planeet is gevonden met de transit-methode bedoeld voor dichtbije planeten als een verwegstaande planeet met behulp van direct fotograferen.

Astronomen zijn nog steeds aan het uitzoeken hoe een exotisch systeem als deze zich heeft kunnen vormen in zulk kort tijdbestek, aangezien de ster slechts 2,5 miljoen jaar oud is. Een mogelijkheid is dat de planeten op een moment in het verleden wisselwerking met elkaar hebben gehad, waarbij ze elkaar verdreven hebben waarna ze zich in hun huidige extreme banen hebben gevestigd.

Link: