Telescopen van ESO bespeuren een zeldzaam relikwie

De Melkweg bevat honderden miljarden sterren. Desondanks slaagt de ster in het midden van deze foto er toch in om heel ongewoon te zijn -- geen geringe prestatie!

Een Braziliaans-Amerikaans team onder leiding van Jorge Melendez van de universiteit van São Paulo gebruikte twee telescopen van ESO en ontdekte dat deze ster, met de naam 2MASS J18082002-5104378, een zeldzaam relikwie is uit de ontstaansfase van de Melkweg. Dit biedt astronomen een waardevolle gelegenheid om het ontstaan van de eerste sterren in ons sterrenstelsel te onderzoeken.

2MASS J18082002-5104378 werd in 2014 gedetecteerd door ESO's New Technology Telescope (NNT). Vervolgwaarnemingen met de Very Large Telescope (VLT) van ESO onthulden dat deze ster, in tegenstelling tot jongere sterren zoals de zon, een ongewoon laag gehalte vertoont van wat astronomen vreemd genoeg metalen noemen, elementen die zwaarder zijn dan waterstof en helium. Eigenlijk heeft de ster zo weinig van deze elementen dat ze bekend staat als een UMP of een ultra metaalarme ster -- de helderste die ooit ontdekt werd!

Hoewel aangenomen werd dat deze alomtegenwoordig waren in het vroege universum treft men nu zelden metaalarme sterren aan in zowel de Melkweg (eso 1132) als in andere nabijgelegen sterrenstelsels. Metalen worden gevormd tijdens kernfusie in sterren en worden door heel het interstellaire medium verspreid wanneer deze sterren oud worden en exploderen. Daardoor vormen latere generaties sterren zich uit materiaal dat steeds rijker is aan metalen. Metaalarme sterren echter zijn ontstaan uit de niet-verontreinigde omgeving die kort na de Big Bang bestond. Het bestuderen van sterren zoals de 2MASS J18082002-5104378, kan geheimen over hun ontstaan ontsluieren en een beeld vormen van hoe het universum eruit zag in het vroege begin.

De resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. Het team bestaat uit Jorge Meléndez (Universidade de São Paulo, IAG, Brazilië), Vinicius M. Placco (University of Notre Dame, Department of Physics and JINA Center for the Evoltution of the Elements, USA), Marcelo Tucci-Maia (Universidade de São Paulo, IAG, Brazilië); Ivan Ramirez (University of Texas at Austin, McDonald Observatory and Department of Astronomy, USA), Ting S. Li (Texas A&M University, Department of Physics and Astronomy, USA), and Gabriel Perez (Universidade de São Paulo, IAG, Brazilië).