Twee planetenjagers betrapt op La Silla

Eeuwenlang hebben filosofen en wetenschappers nagedacht over of er mogelijk bewoonbare planeten buiten ons zonnestelsel kunnen bestaan. Vandaag de dag is dit geen speculatieve gedachte meer. De afgelopen decennia zijn er door astronomen over de hele wereld, vele honderden exoplaneten ontdekt. In deze zoektocht naar nieuwe werelden worden verschillende technieken gebruikt en op deze bijzondere foto staan telescopen die twee van deze technieken toepassen. De foto werd genomen door Alexandre Santerne -een astronoom die zelf onderzoek doet naar exoplaneten- en toont de 3,6-meter ESO-telescoop met de HARPS-spectrograaf, en de ruimtetelescoop CoRoT.

De High Accuracy Radial velocity Planetary Search (HARPS) spectrograaf is 's werelds meest vooraanstaande exoplanetenjager. Het is een instrument op de 3,6-meter ESO-telescoop waarvan de geopende koepel links in beeld te zien is, achter de hoekige behuizing van de New Technology Telescope. HARPS vindt exoplaneten door het detecteren van kleine veranderingen in beweging van een ster die licht schommelt onder de aantrekkingskracht van de planeet die er omheen cirkelt. Deze techniek staat bekend als de radiale-snelheidtechniek voor het zoeken naar exoplaneten.

Het zwakke lichtspoor hoog in de lucht in deze 20-seconden belichting is geen meteoor maar is afkomstig van CoRoT, de 'Convection, Rotation and planetary Transits'-ruimtetelescoop. CoRoT zoekt naar planeten met de transitmethode: het licht van een ster wordt tijdelijk zwakker als er een planeet voorlangs trekt. Gezien door de aardse dampkring twinkelen sterren. Doordat CoRoT als ruimtetelescoop boven de aardatmosfeer hangt, zijn de waarnememingen nauwkeuriger. Potentiële planeten die gevonden worden met de transitmethode worden bevestigd met complementaire technieken zoals de radiale-snelheidtechniek. Sterker nog: in de nacht dat deze foto is genomen, werd HARPS gebruikt om exoplaneet-kandidaten die gedetecteerd zijn door CoRoT nader te onderzoeken.

In november 2012, is CoRoT helaas getroffen door een computerprobleem, waardoor het systeem, dat op zich nog functioneert, geen gegevens meer kan ophalen uit de telescoop (zie nieuws op de CoRoT website, of bijvoorbeeld dit Nature Nieuwsbericht). Het CoRoT-team heeft het nog niet opgegeven en werkt aan een oplossing om de systemen weer nieuw leven in te blazen. Of dat lukt of niet, de missie al is een groot succes! Het ruimtevaartuig functioneerde twee keer zo lang als oorspronkelijk was gepland en is de eerste die een exoplaneet met behulp van de transitmethode ontdekte. CoRoT heeft veel bijgedragen aan de zoektocht naar exoplaneten maar ook aan het onderzoeksgebied astroseismologie, waarin men het binnenste van de sterren bestudeerd.

De zoektocht naar exoplaneten helpt ons om ons eigen planetenstelsel te begrijpen en is misschien de eerste stap op weg naar het vinden van buitenaards leven. HARPS en CoRoT zijn slechts twee van de vele spannende instrumenten die ontwikkeld zijn om astronomen in deze zoektocht te ondersteunen.

Alexandre plaatste deze foto in de 'ESO Pictures Flickr'-groep. De best beoordeelde foto’s in deze groep worden opgenomen in onze populaire 'Foto van de Week'-serie, of fotogallery. In 2012, als onderdeel van het 50-jarig bestaan van ESO verwelkomen we ook uw historische ESO-gerelateerde beelden. Alexandre is met het insturen van deze foto uitgegroeid tot ESO Photo Ambassador.

Links