Persbericht
De stoffige schijf van NGC 247
2 maart 2011
Deze foto van NGC 247, genomen door de Wide Field Imager van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, Chili, geeft een gedetailleerd beeld van dit sterk hellende spiraalstelsel en zijn rijke achtergrond. Volgens astronomen verklaart de zeer schuine stand waaronder we dit stelsel vanaf de aarde waarnemen waarom de afstand tot NGC 247 voorheen overschat werd.
Het spiraalstelsel NGC 247 is een van de meest nabije spiraalstelsels aan de zuidelijke hemel. Op deze nieuwe opname van de Wide Field Imager van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop in Chili zijn naast grote aantallen afzonderlijke sterren in het stelsel ook de roze oplichtende waterstofwolken van talrijke actieve stervormingsgebieden te zien.
NGC 247 maakt deel uit van de Sculptor-groep, een verzameling sterrenstelsels die het Sculptor-stelsel NGC 253 begeleidt (zie eso0902 en eso1025). Dit is de meest nabije buurgroep van onze Lokale Groep, waartoe het Melkwegstelsel behoort. Het valt echter niet mee om de exacte afstand ervan te bepalen.
Om de afstand van de aarde tot een nabij sterrenstelsel te meten, vertrouwen astronomen op een bepaald soort veranderlijke sterren: zogeheten cepheïden. Cepheïden zijn zeer heldere sterren die uiterst regelmatige helderheidsvariaties vertonen. De intrinsieke lichtkracht van zo’n ster kan, via een eenvoudige wiskundige formule, worden afgeleid uit het tempo waarin hij afwisselend helderder en zwakker wordt. Door deze lichtkracht te vergelijken met zijn schijnbare helderheid, kan de afstand tot het stelsel worden berekend. Helemaal waterdicht is deze methode echter niet: er zijn namelijk aanwijzingen dat deze periode-lichtkrachtrelatie medeafhankelijk is van de chemische samenstelling van de cepheïden.
Een ander probleem kan ontstaan doordat het licht van een cepheïde onderweg naar de aarde deels door stof wordt geabsorbeerd, waardoor de ster zwakker – en dus verder weg – lijkt dan hij in werkelijkheid is. Dit probleem speelt vooral bij een stelsel als NGC 247, dat zo schuin staat dat de gezichtslijn naar de daarin aanwezige cepheïden door de stofrijke schijf van het stelsel heen gaat.
Een team van astronomen is momenteel bezig om de factoren te onderzoeken die deze kosmische afstandsindicatoren beïnvloeden. Dat gebeurt in het kader van het Araucaria-project [1]. Dit team heeft al vastgesteld dat de afstand van NGC 247 meer dan een miljoen lichtjaar kleiner is dan tot nog toe werd aangenomen. Het stelsel is iets meer dan elf miljoen lichtjaar van ons verwijderd.
Behalve dit nabije spiraalstelsel zijn op de foto verscheidene achtergrondstelsels te zien, zoals het rijtje van drie opvallende spiraalstelsels rechtsboven. Maar wie goed kijkt, ziet nog veel verder weg gelegen stelsels, waarvan sommige door de schijf van NGC 247 heen schijnen.
Deze kleurenfoto is opgebouwd uit een groot aantal monochrome opnamen, die in de loop van de jaren door blauw-, geel/groen- en roodfilters zijn gemaakt. Daaraan zijn opnamen toegevoegd die gemaakt zijn door een filter dat alleen de gloed van waterstofgas doorlaat. In totaal is per filter respectievelijk 20 uur, 19 uur, 25 minuten en 35 minuten belicht.
Noten
[1] Het Araucaria-project is een samenwerkingsverband van astronomen van instituten in Chili, de VS en Europa. De gegevens voor het project zijn afkomstig van ESO’s Very Large Telescope.
Meer informatie
ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa, en het meest productieve astronomische observatorium ter wereld. ESO wordt ondersteund door 15 landen: België, Brazilië, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit, gericht op het ontwerp, de bouw en het beheer van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol bij het bevorderen en organiseren van samenwerking op sterrenkundig gebied. ESO beheert drie waarnemingslocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staat ESO’s Very Large Telescope (VLT), de meest geavanceerde optische sterrenwacht ter wereld. Ook is ESO de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA, het grootste sterrenkundige project van dit moment. Daarnaast bereidt ESO momenteel de bouw voor van de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop (E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.
Links
Contact
Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org
Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network
en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org
Over dit bericht
| Persberichten nr.: | eso1107nl-be |
| Naam: | NGC 247 |
| Type: | Local Universe : Galaxy : Type : Spiral |
| Facility: | MPG/ESO 2.2-metre telescope |
| Instruments: | WFI |
| Science data: | 2009ApJ...700.1141G |
Afbeeldingen
Video's
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.