Persbericht

Trifids schitterende trio

26 augustus 2009

ESO’s nieuwe opname van de Trifidnevel in volle glorie bewijst waarom deze nevel favoriet is bij zowel amateur- als professionele astronomen. Dit enorme stervormingsgebied, genoemd naar de donkere stofbanden die het gloeiende hart van de nevel in drieën delen, is een zeldzame combinatie van drie soorten nevels, die de kracht van pas gevormde sterren onthullen en meer stervorming aankondigen.

Ongeveer 5500 lichtjaar bij ons vandaan, in het sterrenbeeld Boogschutter, laat de Trifidnevel de vroege stadia van het leven van een ster zien: van een ster in wording tot het eerste licht. De warmte en wind van nieuw ontstoken, vluchtige sterren brengen het gas en stof van de Trifidnevel in beweging. Na verloop van tijd zullen de donkere banden van materie in het gebied instorten en nieuwe sterren vormen.

De Franse astronoom Charles Messier nam de Trifidnevel voor het eerst waar in juni 1764 en registreerde de nevel als nummer 20 in zijn beroemde catalogus. Zestig jaar later onthulden waarnemingen van John Herschel de stofstroken die de kosmische wolk in drieën lijkt te delen, waarna de Engels astronoom de naam "Trifid" (driedelig) bedacht.

Deze nieuwe opname, gemaakt met de Wide-Field Imager camera van ESO’s MPG 2,2-meter telescoop in La Silla Observatorium in het noorden van Chili, laat duidelijk de verschillende delen van de Trifidnevel zien in zichtbaar licht. In het blauwachtige gebied linksboven, de zogenoemde reflectienevel, verstrooit gas het licht van nabije sterren die in de Trifidnevel geboren zijn. De grootste van deze sterren schittert het felste in het hete, blauwe gedeelte van het zichtbare spectrum. Dit, samen met het feit dat de stofdeeltjes en moleculen blauw licht efficiënter verstrooien dan rood licht – een eigenschap die verklaart waarom we blauwe luchten en rode zonsondergangen hebben – doordringt dit gedeelte van de Trifidnevel met een hemelsblauwe tint.

Onder, in het ronde rozerode gebied, de zogenoemde emissienevel, wordt het gas van de Trifidkern verwarmd door honderden gloeiendhete jonge sterren tot dit het kenmerkende rode licht van waterstof uitstoot, de belangrijkste component van het gas, net zoals heet neongas roodoranje gloeit in lichtreclames.

De gassen en stof die als een wirwar door de Trifidnevel bewegen, vormen de derde soort nevel in deze kosmische wolk, donkere nevels genoemd dankzij hun lichtverduisterend effect. (De Paardenkopnevel is wellicht de bekendste van dit soort nevels [ESO Press Photo 02/02]). In deze donkere stroken van stof voegen de restanten van eerdere stervorming zich samen door de zwaartekracht. De stijgende dichtheid, druk en temperatuur in deze gasklonten zullen uiteindelijk leiden tot kernfusie en nog meer stervorming.

In het onderste deel van deze emissienevel steekt een vinger van gas uit de wolk, die wijst naar de centrale ster die de Trifidnevel voedt. Dit is een voorbeeld van een verdampende gasglobule, die we ook zien in de Adelaarsnevel, een ander stervormingsgebied. In de top van de vinger, die werd gefotografeerd door Hubble, bevindt zich een verzameling dicht gas dat de straling van de massieve ster weerstaan heeft.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde zichtbaar licht observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor een 42-meter Europese Extremely Large optischel / nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.

Contact

Henri Boffin
ESO
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6222
E-mail: hboffin@eso.org

Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org

Connect with ESO on social media

Dit is een vertaling van ESO-persbericht eso0930.