Satellietreflecties boven CTA-site

Op deze Foto van de Week zijn honderden astronomische objecten te zien, waaronder sterrenhopen, nevels, stofwolken en andere sterrenstelsels, vooral de Grote en Kleine Magelhaense Wolken die bovenaan rechts te zien zijn.  Veel dichter bij huis dingt echter iets anders om onze aandacht. Helemaal aan de rechterkant van de afbeelding flitst een zilveren boog over de hemel. Deze boog is eigenlijk samengesteld uit twee dicht bij elkaar liggende lijnen, teweeggebracht door zonlicht dat teruggekaatst wordt door de antennes van twee iridium communicatiesatellieten die momenteel in een baan om de aarde draaien. 

Het mag er nu dan wel leeg uitzien, maar dit droge, schrale deel van de Chileense Atacamawoestijn zal weldra gonzen van bedrijvigheid. De plek is uitgekozen om de zuidelijke vestiging van de Cherenkov Telescope Array (CTA) te huisvesten, een opmerkelijke collectie van 99 antennes die naar deze verbluffend mooie hemel zullen staren op zoek naar hoogenergetische gammastraling. Gammastraling is een soort elektromagnetische straling die wordt uitgezonden door de heetste en krachtigste objecten in het heelal, met name superzware zwarte gaten, supernova’s en mogelijk ook restanten van de Big Bang zelf.

De aardatmosfeer voorkomt echter dat gammastralen het oppervlak bereiken. Dus, in plaats van op zoek te gaan naar deze stralen zal de CTA de zogenaamde Cherenkov-straling registreren — spookachtige blauwe lichtflitsen die ontstaan wanneer gammastraling in interactie treedt met partikeltjes in onze atmosfeer. Door de bron van deze straling uiterst precies te lokaliseren kan elke gammastraal tot aan zijn kosmische bron opgespoord worden. Net zoals zijn buur, ESO’s Very Large Telescope, heeft de CTA een droge, afgelegen locatie nodig om zijn werk succesvol te kunnen uitvoeren, en daar leent de Atacama zich perfect toe.