Oog in oog met de maan

Weinig mensen hebben ooit de maan gezien doorheen een telescoop zo groot als ESO’s Very Large Telescope (VLT). Astronomen op de sterrenwacht Paranal in Chili kregen onlangs deze unieke gelegenheid toen een van de instrumenten van de telescoop, VIMOS (VIsible Multi-Object Spectograph), buiten werking gesteld werd om in UT3 plaats te maken voor het weldra verwachte CRIRES+ (CRyogenic InfraRed Echelle Spectrograph).

VIMOS was bijzonder productief; de spectrograaf onderzocht duizenden verafgelegen sterrenstelsels die we zien op een moment dat het universum slechts een derde van zijn huidige leeftijd had, en bracht hun verspreiding en fysische eigenschappen in kaart. De gevoelige instrumenten aangewend door de VLT, waaronder VIMOS, zijn ontworpen om lichtzwakke objecten die miljarden lichtjaren verwijderd zijn, in beeld te brengen. Vandaar dat objecten die zo nabij en helder zijn als de maan van onze planeet hen gemakkelijk overladen met te veel licht. Maar toen VIMOS na 16 jaar dienst uit bedrijf genomen werd, maakten de astronomen op Paranal gretig van de gelegenheid gebruik om de telescoop zonder een daaraan bevestigd instrument te gebruiken.

In plaats van ver in het heelal te kijken, richtten en focusten ze UT3, een van de unittelescopen van de VLT – er zijn er vier in totaal, elk met een spiegel van 8,2 meter in diameter – op de maan. Om dit fascinerende beeld te bekomen, werd de maan op een semi-transparant scherm geprojecteerd, wat resulteert in een gedetailleerde weergave van de talloze steile rotsmassa’s en kraters verspreid over haar oppervlak. Dit fantastische beeld werd door veel astronomen bewonderd, waaronder Stefan Ströbele, de ingenieur voor de adaptieve optiek, die hier op de foto te zien is.