Werveling van zuidelijke sterren boven ALMA

Babak Tafreshi, één van ESO's Foto Ambassadeurs, heeft de antennes van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) vastgelegd met de zuidelijke hemel als adembenemend decor.

De spectaculaire sterrenkransen aan de hemel doen denken aan van Gogh's Sterrennacht, of - voor science fiction fans - het uitzicht vanuit een ruimteschip klaar om met de lichtsnelheid de hyperruimte in te vliegen. In werkelijkheid echter tonen ze de rotatie van de aarde die bij een tijdopname op deze manier zichtbaar wordt. Op het zuidelijk halfrond lijken de sterren in cirkels te bewegen rondom de zuidelijke hemelpool, die ligt in het schemerige sterrenbeeld Octans (De Octant), tussen het meer bekende Zuiderkruis en de Magelhaense Wolken. Als de belichting maar lang genoeg is vormen de sterren cirkelvormige paden terwijl de aarde beweegt.

De foto werd genomen op de Chajnantor-hoogvlakte, op een hoogte van 5000 meter in de Chileense Andes. Hier staat de ALMA-telescoop waarvan de antennes op de voorgrond te zien zijn. ALMA is de krachtigste telescoop voor het observeren van het koele heelal - moleculair gas en stof, evenals de achtergrondstraling die overbleef van de oerknal. Als ALMA is voltooid in 2013, zal de telescoop uit 54 van deze 12-meter diameter antennes, en twaalf 7-meter antennes bestaan. Maar de eerste wetenschappelijke waarnemingen met een deel van de array begon al in 2011. Ook al is hij nog niet compleet, de telescoop produceert al uitstekende resultaten die beter zijn dan die van alle andere telescopen van zijn soort. Omdat de telescoop in bedrijf was tijdens de opname, vervagen sommige van de antennes op de foto door hun beweging.

ALMA, een internationale sterrenkunde faciliteit, is een samenwerkingsverband tussen Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië, in samenwerking met de Republiek Chili. De bouw en het beheer van ALMA staan namens Europa onder leiding van ESO, namens Noord-Amerika van het National Radio Astronomy Observatory (NRAO) en namens Oost-Azië door de National Astronomical Observatory van Japan (NAOJ). De Joint ALMA Observatory (JAO) ziet toe op de bouw, de ingebruikname en het beheer van ALMA.