Mededeling

Nieuw rapport beveelt toekomstige koers voor Europese astronomie aan

3 mei 2023

Een nieuw rapport van een internationaal consortium van vooraanstaande astronomen, onder wie medewerkers van ESO, doet aanbevelingen die ertoe moeten leiden dat ons begrip van het heelal in het komende decennium een transformatie zal ondergaan.

De ASTRONET Science Vision and Infrastructure Roadmap 2022-2035 is de nieuwste uitgebreide routekaart van het ASTRONET-netwerk van Europese financieringsinstanties, gemeenschappen en onderzoeksorganisaties.

De routekaart stelt belangrijke prioriteiten vast, zoals inzicht in de oorsprong van het heelal en de evolutie van planeten in ons zonnestelsel, en doet aanbevelingen voor de faciliteiten en middelen die nodig zijn om deze prioriteiten te verwezenlijken. Ook een voortdurend aanbod van hoogopgeleide en gemotiveerde onderzoekers is van fundamenteel belang voor vooruitgang en maatschappelijke betrokkenheid.

Over de belangrijke voorgestelde Europese investeringen, waaronder de Einstein Telescope (een observatorium van zwaartekrachtgolven) en de European Solar Telescope (een grote zonnetelescoop), vermeldt het nieuwe verslag dat ‘de voltooiing van de bouw en inbedrijfstelling van de ESO Extremely Large Telescope (ELT) en zijn eerste generatie van instrumenten (...) van essentieel strategisch belang zijn’. Ook de Cherenkov Telescope Array (CTA) wordt genoemd als een strategische prioriteit binnen de astronomie op de vaste grond. ESO maakt deel uit van het CTA Observatorium – de organisatie die de CTA beheert – en zal de array op het zuidelijk halfrond onderbrengen in de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili.

Verder wordt in het verslag gewezen op het belang van verdere investeringen in upgrades en uitbreidingen van verscheidene projecten die met ESO verbonden zijn, met name de upgrade van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en de ontwikkeling van nieuwe instrumenten voor de Very Large Telescope en de Very Large Telescope Interferometer van ESO.

Ten slotte benadrukt het verslag duurzaamheid en toegankelijkheid als speerpunten voor de Europese astronomie-gemeenschap en wordt het belang benadrukt van de positieve invloed van de astronomie op de samenleving, in overeenstemming met ESO’s inspanningen op deze terreinen.

Het doel van het ASTRONET-rapport is het creëren van een openbaar toegankelijke bron voor beleidsmakers en leidende wetenschappers ter ondersteuning van geïnformeerde beslissingen die wetenschappelijke ontdekkingen effectiever en efficiënter sturen.

ASTRONET is een onafhankelijk consortium dat tot doel heeft een gemeenschappelijke wetenschapsvisie voor de gehele Europese astronomie te creëren, door diverse groepen bijeen te roepen om de uitdagingen voor enkele van de grootste wetenschappelijke vraagstukken in de wetenschap te beschrijven.

Panels met meer dan honderd wetenschappers uit heel Europa hebben aan het verslag bijgedragen, en er is tevens een aantal openbare raadplegingen gehouden om ervoor te zorgen dat het verslag de breedte van de standpunten binnen de astronomie weerspiegelt.

De vorige ASTRONET Science Vision and Infrastructure Roadmap (gepubliceerd in 2007 en herzien in 2015) bevatte aanbevelingen die hebben geleid tot voorstellen voor wereldberoemde wetenschappelijke infrastructuur zoals de ELT en het Square Kilometre Array Observatory (SKAO).

Het volledige rapport is te lezen op de Astronet website.

Meer informatie

ASTRONET is in 2005 opgericht als een consortium van Europese financieringsinstanties en onderzoeksorganisaties, waaronder ESO, ESA en het SKAO. Een van zijn hoofddoelstellingen is het opstellen van een strategisch plan en een routekaart voor de infrastructuur en de bevordering van het overnemen van de aanbevelingen van de routekaart.

ASTRONET was tot 2015 een door de Europese Unie gefinancierd ERA-NET, in de context van HORIZON 2020 en met steun van de Europese Commissie. Het is nu een zelfstandige groep van financieringsagentschappen en geassocieerde instanties. ASTRONET streeft ernaar het hele astronomische domein te bestrijken: van de zon en ons zonnestelsel tot de grenzen van het heelal. Bij het onderzoek wordt gebruik gemaakt van studies van faciliteiten op de grond en in de ruimte, evenals theoretisch onderzoek, laboratoriumastrofysica en computerberekeningen.